Xuất xứ và lây lan của sâu đục lá cà chua nam mỹ
Loài sâu đục lá cà chua nam mỹ, Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae), có nguồn gốc ở Pê-ru thuộc Nam Mỹ, đã trở thành một trong các sâu hại chính trên cà chua ở các nước Nam Mỹ từ những năm 1960 (Souza et al., 1983), đây cũng là sâu hại cà chua cực kỳ nguy hiểm ở các nước thuộc khu vực này (Guillemaud et al., 2015).
Tại châu Á, loài này được phát hiện có mặt tại Thổ Nhĩ Kỳ vào năm 2009 (Kilic, 2010), Đến nay, chúng đã có mặt ở hầu khắp các nước thuộc khu vực Trung và Tây Nam châu Á (Biondi et al., 2018).Tại khu vực Nam Á, chúng đã xâm lấn vào Nepal năm 2016, đã lây lan đến miền Tây Ấn Độ vào năm 2014 và đến miền Đông nước này vào năm 2017 (Sankarganesh et al., 2017) và đã có mặt tại Băng-la-đét vào năm 2016. Đến nay, loài này đã hiện diện ở 16 quốc gia ở châu lục này (CABI, 2018). Tuta absoluta được coi là một trong những loài sâu hại ngoai lai xâm lấn nghiệm trọng nhất trên thế giới. Ở những khu vực mà T. absoluta mới xâm nhập và gây hại, tỷ lệ hại lên tới 80-100% ở cả ngoài ruộng và trong điều kiện nhà lưới nếu không được phòng trừ kịp thời (Bajracharya et al. 2016).
Sự xuất hiện của sâu đục lá cà chua nam mỹ ở Việt Nam
Viện Bảo vệ thực vật đã tiến hành khảo sát các khu vực trồng cà chua tập trung ở Hà Nội và Sơn La. Ngày 26 tháng 6 năm 2019, Viện đã điều tra ở một số vùng trồng cà chua thuộc huyện Đông Anh và Mê Linh, Hà Nội nhưng chưa phát hiện thấy loài sâu hại này. Ngày 04 tháng 07 năm 2019, Viện đã điều tra và thu mẫu ở vùng trồng cà chua thuộc huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La. Kết quả đã ghi nhận được các triệu chứng gây hại điển hình của loài sâu đục lá cà chua nam mỹ Tuta absoluta. Mẫu lá, qua, thân cây bị sâu gây hại cũng như mẫu trưởng thành, nhộng, sâu non của loài sâu hại cà chua mới tại Mộc Châu, Sơn La điều tra ngày 04/07/2019 đã được thu thập, phân tích và giám định tại Viện Bảo vệ thực vật. Bước đầu ghi nhận thấy tại Mộc Châu, Sơn La, sâu gây hại nặng trên giống cà chua Anna và giống Doufu (có tới 75 – 100% số cây bị sâu gây hại), gây hại nhẹ trên giống cà chua đỏ, cà chua Tre Việt 1 (tỷ lệ cây bị hại chỉ khoảng 3 – 7%).
Kết quả giám định mẫu các pha trưởng thành, nhộng và sâu non và giải phẫu bộ phận sinh dục của trưởng thành thu thập tai Mộc Châu, Sơn La khẳng định đây là loài sâu đục lá cà chua nam mỹ Tuta absoluta. Đây là lần đầu tiên ghi nhận sự hiện diện của loài sâu hại nghiêm trọng này trên cà chua tại Việt Nam.
Từ kết quả điều tra và giám định loài sâu đục lá cà chua nam mỹ, Viện đã có văn bản báo cáo lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Cục Bảo vệ thực vật về sự xuất hiện của loài sâu hại cà chua ngoại lai này ở Việt Nam và đề xuất các giải pháp cần thực hiện để quản lý chúng.
Các hình ảnh về triệu chứng gây hại, sâu non, nhộng và trưởng thành sâu đục lá cà chua nam mỹ tại Mộc Châu, Sơn La ngày 04/07/2019
Triệu chứng gây hại trên lá Triệu chứng gây hại trên quả
Thu bắt trưởng thành Sâu non Nhộng Trưởng thành Bộ phận sinh dục của con đực
TS. Nguyễn Văn Liêm - Viện trưởng Viện Bảo vệ thực vật
· GẶP NGƯỜI BẢO VỆ" DẢI LỤA XANH" CỦA QUẦN ĐẢO TRƯỜNG SA
· CHỈ THỊ 4962 VỀ VIỆC TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC PHÒNG, CHỐNG SÂU KEO MÙA THU HẠI NGÔ
· THÔNG TIN VỀ MỘT SỐ LOÀI SÂU HẠI XÂM LẤN VÀ SÂU HẠI MỚI NỔI Ở VIỆT NAM
· KẾT QUẢ ĐIỀU TRA VÀ GIÁM ĐỊNH THÀNH PHẦN SÂU BỆNH HẠI VÀ HIỆN TƯỢNG RỤNG LÁ CHẾT CÂY NA Ở HUYỆN VÕ NHAI TỈNH THÁI NGUYÊN
· KẾT QUẢ BƯỚC ĐẦU PHÂN TÍCH VÀ NHẬN ĐỊNH VỀ HIỆN TƯỢNG HÉO LÁ CHẾT CÂY NA TẠI LA HIÊN - VÕ NHAI – THÁI NGUYÊN VÀ ĐỀ XUẤT BIỆN PHÁP QUẢN LÝ TẠM THỜI
· KẾT QUẢ BƯỚC ĐẦU ĐIỀU TRA THÀNH PHẦN SÂU, NHỆN HẠI CÂY NA TẠI LA HIÊN - VÕ NHAI – THÁI NGUYÊN VÀ ĐỀ XUẤT BIỆN PHÁP QUẢN LÝ TẠM THỜI
· CUỘC XÂM LĂNG TOÀN CẦU CỦA MỘT LOÀI SÂU MỚI
· TỈNH ĐẦU TIÊN CÔNG BỐ DỊCH SÂU KEO PHÁ LÚA
· Kiểm tra, đánh giá kết quả triển khai đề tài KHCN
· Phong chức danh GS, PGS năm 2010
· Hội nghị đầu bờ: Phòng trừ bệnh thối nhũn hành, tỏi tại Hải Dương
· Hội nghị Khoa học và Công nghệ Viện BVTV năm 2010
· LỄ PHÁT ĐỘNG TẾT TRỒNG CÂY XUÂN TÂN MÃO 201
· BÁO CÁO NGÀY TÌNH HÌNH BỆNH LÙN SỌC ĐEN HẠI LÚA
· Hội thảo đánh giá kết quả thực hiện dự án: “Nâng cao năng suất và chất lượng hồng ngọt ở Việt Nam và Australia” năm 2010 và kế hoạch thực hiện trong năm 2011
· MỘT SỐ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU NHÂN SINH KHỐI TẾ BÀO SÂU KHOANG (S. litura) ĐỂ PHỤC VỤ SẢN XUẤT CHẾ PHẨM VI RÚT NPV
· Tham quan mô hình trồng cây ăn quả ôn đới tại Bắc Hà- Lào Cai